Home | Cursusaanbod | Cursusaanbod voorjaar 2021 | Letteren en muziek | Dokter Faustus-Het duivelspact van nazi-Duitsland |

Dokter Faustus-Het duivelspact van nazi-Duitsland

Hagdorn-Faust

cursusbeschrijving

In ‘Doktor Faustus’ (1947) legt Thomas Mann zijn diepgaande visie neer op nazi-Duitsland. De roman is een poging, antwoord te geven op vragen als: Uit welke (intellectuele) voorgeschiedenis is het nationaal-socialisme voortgekomen; Wat heeft Duitsland uitzonderlijk gemaakt in Europa? en: Wat deelt het met de Europese cultuur? En: Hoe moet de uiteindelijke catastrofe van oorlog en Holocaust worden begrepen?

Hoofdpersoon is de Duitse componist Adrian Leverkühn, die alle menselijkheid opgeeft voor zijn geniale muziek: hij is als doctor Faust die een pact sluit met de duivel.  Daarmee staat hij model voor nazi-Duitsland en in zijn persoonlijkheid en composities komen elementen uit de Duitse en Europese ideeëngeschiedenis samen: de Reformatie en Martin Luther, de Romantiek, de invloed van Friedrich Nietzsche, artistiek-filosofische antwoorden op de 20e-eeuwse Europese crisis (Arnold Schönbergs twaalftoonstechniek, Theodor Adorno’s cultuurkritiek).

Dit alles maakt ‘Doktor Faustus’ een complexe roman, maar tegelijk zit deze vol kleurrijke personages en taferelen, van de wonderlijke experimenten van Leverkühns vader en de colleges van de sinistere professor Schleppfuß (een incarnatie van de duivel) tot de hartverscheurende dood van het kindje Nepomuk ‘Echo’ Schneidewein, door Leverkühn opgeofferd omwille van zijn muziek.

In tien colleges wordt de roman diepgaand besproken en worden bovengenoemde achtergronden uit de Duitse en Europese ideeëngeschiedenis behandeld. Behalve historische en intellectuele aspecten zal ook het autobiografisch gehalte van de roman worden verhelderd: Adrian Leverkühn is immers niet alleen een model voor nazi-Duitsland, maar ook een zelfportret van Thomas Mann.

Docent

Michiel_HagdornDrs Michiel Hagdorn geeft sinds 1997 aan meerdere HOVO-instellingen cursussen over Duitse literatuur, muziek en (cultuur-)geschiedenis, over Thomas Mann, Johann Wolfgang von Goethe, de Duitse Romantiek, Richard Wagner en de geschiedenis van Weimar, München en Berlijn. Daarnaast organiseert hij culturele reizen naar Duitse steden.


Onderwijsvorm en literatuur

onderwijsvorm
10 hoorcolleges met ruimte voor vragen.

op locatie of (gedeeltelijk) online?
Op dit moment is al het HOVO-onderwijs online. Wij streven ernaar in het voorjaar van iedere cursus minimaal één college in een geschikte cursusruimte te laten plaatsvinden, maar u moet er rekening mee houden dat deze cursus (grotendeels) online plaatsvindt.

een cursus (gedeeltelijk) online houdt in:
Als een cursus (gedeeltelijk) online plaatsvindt via Zoom for Education, dan kunt u deze veilig en gemakkelijk vanuit huis volgen op uw pc of laptop die is voorzien van een ingebouwde of losse speakers. Via de camera, microfoon en een ‘chatfunctie’ zijn er mogelijkheden tot (directe) interactie met uw docent en medecursisten. HOVO Amsterdam heeft een beveiligd, eigen Zoom-account. Uw privacy is dus gewaarborgd en de cursus is alleen toegankelijk voor wie zich heeft ingeschreven. De colleges worden niet opgenomen: u volgt de cursus op vastgestelde data en tijden. Kijk voor meer informatie bij de veel gestelde vragen over Zoom for Education.

literatuur
digitale hand-outs (beschikbaar gesteld via MijnHOVO)
gedrukte syllabus
verplicht boek: het lezen van de roman ‘Doktor Faustus’. De roman kan in het Duits of in de Nederlandse vertaling worden gelezen:
•    (D) Doktor Faustus. Das Leben des deutschen Tonsetzers Adrian Leverkühn erzählt von einem Freunde (verschillende uitgaven, gebonden en paperback)
•    (NL) Doctor Faustus. Het leven van de Duitse toondichter Adrian Leverkühn, verteld door een vriend (gebonden)

studiebelasting
enkele uren per week

overige informatie
Tijdens de colleges worden soms Duitse teksten, opgenomen in de syllabus, samen gelezen; deze zijn altijd voorzien van een Nederlandse vertaling.


Praktische informatie en aanmelden

Dag en tijd
dinsdag, 13.30 - 16.00 uur
Data
26 januari t/m 6 april 2021
collegevrij: 23 februari
Cursusprijs
€ 300 incl. syllabus
Uiterste aanmelddatum
12 januari

online of in een (fysieke) cursusruimte: Wij hebben 1 college op de VU-campus gepland.
LET OP: Dit college kan een afwijkende dag en/of tijd hebben.
Wij volgen uiteraard de op dat moment geldende richtlijnen van het RIVM; mocht daardoor het fysieke college toch niet kunnen doorgaan, dan zal het online Zoom-college voor deze ene keer toch op de afwijkende dag en tijd plaatsvinden.
Voor deze cursus is het fysieke college gepland op: dinsdag 23 maart van 10.00 - 12.30 uur (i.p.v. 13.30 - 16.00 uur).
Dit college zal ook via Zoom worden uitgezonden, dus als u niet op de VU kunt of wilt komen, kunt u het college ook live vanuit uw eigen huiskamer volgen op de vastgestelde tijd. Meer informatie volgt uiterlijk 15 maart.

wilt u zich aanmelden voor deze cursus?
U kunt u aanmelden via onderstaande knop. U meldt zich aan per programma en per persoon. Als u al een MijnHOVO-account heeft kunt u zich aanmelden met uw gebruikersnaam en wachtwoord.

nieuw bij HOVO?
Heeft u nog niet eerder een HOVO-cursus gevolgd, dan moet u eerst een MijnHOVO-account aanmaken. Dit wijst zich vanzelf. Zodra u op de aanmeldknop klikt, krijgt u eerst de vraag om een MijnHOVO-account aan te maken. Hierbij geeft u uw e-mailadres als gebruikersnaam op. Naar dat e-mailadres wordt een bevestigingsmail gestuurd, hierin vindt u het verzoek een wachtwoord aan te maken. Als u het wachtwoord heeft aangemaakt kunt u direct daarna uw aanmelding voltooien.
Zodra u een eigen MijnHOVO-account hebt, kunt u direct zich voor deze of andere cursussen aanmelden.

heeft u vragen over deze cursus of over HOVO?
Kijk dan eerst op de overige tabs bij deze cursusbeschrijving of bij de Veelgestelde vragen. Als het antwoord op uw vraag hier niet bij staat, kunt u contact opnemen met een van onze medewerkers via hovo@vu.nl.

De uiterste aanmelddatum is verstreken; inschrijven is niet meer mogelijk.