Kunstgeschiedenis V - Dageraad van het Modernisme - Kunstgeschiedenis en architectuur

Hoekstra-KG5

cursusbeschrijving

Vanaf 1800 lijkt de kunstgeschiedenis een aaneenschakeling van stijlen en –ismen met vernieuwing als leidraad. Hoe is deze opvatting ontstaan en hoe houdbaar is deze definitie van kunstgeschiedenis? We volgen de ontwikkelingen in schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur.

De landschappen van Caspar David Friedrich tonen een eigenzinnige opvatting over natuur en religie en ook bij Turner, Gauguin en Cézanne reflecteren ideeën over de natuur. Voor de impressionisten is de zichtbare werkelijkheid het uitgangspunt. Maar wat is zichtbaar, wat is werkelijkheid? Wetenschappers in de negentiende eeuw onderzoeken fenomenen als waarneming, licht, verf en kleur; kunstenaars laten zich hierdoor inspireren. De definitie van het schilderij als 'een raam waar je doorheen kan kijken' verandert in 'een plat oppervlak bedekt met kleuren'. Deze ontwikkelingsgeschiedenis is bepalend voor de schilderkunst van de twintigste eeuw (deel VI-VIII).
Met een veranderende maatschappij verandert ook het beeld van en over de mens. In de beeldhouwkunst van Degas, Carpeaux en Rodin maakt het klassieke ideaal deels plaats voor eigentijdsheid en realisme.
De negentiende-eeuwse architectuur is meer dan een aaneenschakeling aan neostijlen. Nieuwe technieken leiden tot nieuwe ideeën. In discussies over stijl, materiaal en functie komt de betekenis van een gebouw naar voren. Musea in de negentiende eeuw lijken soms op Griekse tempels, maar niet het Rijksmuseum in Amsterdam. Hoe komt dat? Deze cursus eindigt met het plaatsen van de Art Nouveau, Jugendstil en Modernismo (Gaudi) rond 1900 in de context van de negentiende eeuw.

Uiteraard wordt in de cursus niet voorbijgegaan aan de grote maatschappelijke en politieke omwentelingen in de negentiende eeuw, die van invloed zijn geweest op de rol van de kunstenaar of architect. Zij maken zichtbaar dat kunstgeschiedenis meer is dan een verzameling stijlen en -ismen.

Docent

FH_Hoekstra Drs. Frans Henk Hoekstra is kunsthistoricus en geeft sinds 1994 cursussen voor HOVO. Zijn leergangen heeft hij speciaal voor HOVO ontwikkeld. Daarnaast werkt hij als rondleider in musea en organiseert hij studiereizen.

Onderwijsvorm en literatuur

Onderwijsvorm
10 hoorcolleges met ruimte voor vragen.

Op locatie of (gedeeltelijk) online?
Op dit moment is al het HOVO-onderwijs online. Wij streven ernaar in het voorjaar van iedere cursus minimaal één college in een geschikte cursusruimte te laten plaatsvinden, maar u moet er rekening mee houden dat deze cursus (grotendeels) online plaatsvindt.

Als een cursus (gedeeltelijk) online plaatsvindt via Zoom for Education, dan kunt u deze veilig en gemakkelijk vanuit huis volgen op uw pc of laptop die is voorzien van een ingebouwde of losse speakers. Via de camera, microfoon en een ‘chatfunctie’ zijn er mogelijkheden tot (directe) interactie met uw docent en medecursisten. HOVO Amsterdam heeft een beveiligd, eigen Zoom-account. Uw privacy is dus gewaarborgd en de cursus is alleen toegankelijk voor wie zich heeft ingeschreven. De colleges worden niet opgenomen: u volgt de cursus op vastgestelde data en tijden.
Kijk voor meer informatie bij de veelgestelde vragen over Zoom for Education.

Literatuur
gedrukte reader (deels Engelstalige teksten)
H. Honour en J. Fleming, Algemene Kunstgeschiedenis, Amsterdam, Meulenhoff, 14e uitgebreide en herziene editie, 2009 of later verschenen herdrukken.

Studiebelasting
ca. 6 uur per week

Overige informatie
Deze cursus maakt deel uit van de Leergang Kunstgeschiedenis, maar staat open voor alle belangstellenden. Passieve kennis van het Engels is gewenst.

Deze cursus maakt deel uit van een leergang. Dit is een samenhangende reeks colleges rond één thema. Meer informatie over deze en andere leergangen vindt u op de overzichtspagina Leergangen bij HOVO.

Praktische informatie en aanmelden

LET OP: DATUM EN TIJDEN WIJKEN AF VAN WAT IN DE CURSUSGIDS STAAT!

Dag en tijd
maandag, 14.00 - 1630 uur
Data
1 februari t/m 19 april 2021
collegevrij: 22 februari en 5 april 2021
Cursusprijs
€ 307,- incl. reader
Uiterste aanmelddatum
18 januari 2021

Online of in een (fysieke) cursusruimte
Deze cursus vindt grotendeels online plaats (zie bij onderwijsvorm). Er is één college op de VU-campus gepland. LET OP: dit college heeft een afwijkende tijd.
Wij volgen uiteraard de op dat moment geldende richtlijnen van het RIVM. Als daardoor het fysieke college toch niet door kan gaan, dan vindt het college online via Zoom plaats.
Voor deze cursus is het fysieke college gepland op: 22 maart, van 14.30 - 17.00 uur.
Dit college zal ook via Zoom worden uitgezonden, dus als u niet op de VU kunt of wilt komen, kunt u het college ook live vanuit uw eigen huiskamer volgen op de vastgestelde tijd. Meer informatie volgt uiterlijk 15 maart.

Wilt u zich aanmelden voor een cursus?
Dat kan via onderstaande knop. U meldt zich aan per programma. Als u al een MijnHOVO-account heeft kunt u zich aanmelden met uw gebruikersnaam en wachtwoord.

Nieuw bij HOVO?
Heeft u nog niet eerder een HOVO-cursus gevolgd, dan moet u eerst een MijnHOVO-account aanmaken. Dit wijst zich vanzelf. Zodra u op de aanmeldknop klikt, krijgt u eerst de vraag om een MijnHOVO-account aan te maken. Hierbij geeft u uw e-mailadres als gebruikersnaam op. Naar dat e-mailadres wordt een bevestigingsmail gestuurd, hierin vindt u het verzoek een wachtwoord aan te maken. Als u het wachtwoord heeft aangemaakt kunt u direct daarna uw aanmelding voltooien. Zodra u een eigen MijnHOVO-account hebt, kunt u direct zich voor deze of andere cursussen aanmelden.

Heeft u vragen over deze cursus of over HOVO?
Kijk dan eerst op de overige tabs bij deze cursusbeschrijving of bij de Veelgestelde vragen. Als het antwoord op uw vraag hier niet bij staat, kunt u contact opnemen met een van onze medewerkers via hovo@vu.nl.

De uiterste aanmelddatum voor deze cursus is verstreken; inschrijven is niet meer mogelijk!